بیماری عفونت مثانه

دلایل عفونت مثانه چه هستند؟

باکتری که از طریق مجرای ادراری وارد می شود و به داخل مثانه حرکت می کند، موجب عفونت مثانه می شود. معمولا، بدن با بیرون ریختن باکتری هنگام ادرار، آن را حذف می کند.

گاهی اوقات باکتری می تواند به دیواره های مثانه بچسبد و به سرعت تکثیر شود. این اتفاق، توانایی بدن در از بین بردن آن ها را در هم می شکند و منجر به عفونت مثانه می شود.

مطابق موسسه ملی دیابت و بیماری های کلیوی و گوارشی (NIDDK)، اغلب عفونت های مثانه ناشی از اشریکیا کولای (ای. کولای) هستند.

این گونه از باکتری ها به طور طبیعی در روده بزرگ وجود دارند.

عفونت زمانی رخ می دهد که باکتری از مدفوع به سطح پوست برسد و وارد مجرای ادراری شود.

در زنان، مجرای ادراری کوتاه است و دهانه خارجی از مقعد دور نیست، بنابراین باکتری به راحتی می تواند از یک دستگاه بدن به دستگاه دیگر منتقل شود.
 

علائم عفونت مثانه چیست؟

علائم عفونت مثانه بسته به شدت آن، متفاوت است. تغییرات به سرعت هنگام ادرار احساس می شوند.

برخی علائم رایج به صورت زیر است:

درد یا سوزش هنگام ادرار

ادرار تیره یا خون آلود

تعداد دفعات ادرار بیش از حد معمول، که تکرر ادرار نام دارد

ادرار با بوی نامساعد

احساس مکرر ادرار

گرفتگی یا فشار در نیمه پایینی شکم یا کمر

زمانی که عفونت مثانه گسترش پیدا می کند، می تواند منجر به درد در میانه کمر شود.

این درد با عفونت در کلیه ها مرتبط است.

برخلاف درد ماهیچه ای کمر، این درد صرف نظر از وضعیت بدن یا فعالیت، به طور مداوم وجود خواهد داشت.

عفونت کلیه اغلب منجر به تب، سرد شدن، حالت تهوع و استفراغ می شود  و معمولا باعث می شود نسبتا احساس بیماری داشته باشید.

عفونت های کلیه از عفونت های مثانه جدی تر هستند و نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارند.
 

چه کسی در معرض خطر عفونت مثانه قرار دارد؟

هرکسی ممکن است دچار عفونت مثانه شود، اما زنان بیشتر از مردان مستعد هستند.

به این دلیل که زنان مجرای ادراری کوتاه تری دارند و این امر مسیر رسیدن به مثانه را برای باکتری آسان تر می کند.

همچنین مجرای ادراری زنان نسبت به مردان به راست روده نزدیک تر است. این بدین معنی است که باکتری مسافت کوتاه تری را باید طی کند.

با افزایش سن مردان، پروستات ممکن است بزرگ شود. این اتفاق می تواند منجر به انسداد جریان ادرار و افزایش احتمال ابتلای مرد به عفونت مجرای ادراری شود.

احتمال ابتلا به عفونت مجرای ادراری با افزایش سن مردان بالا می رود.

فاکتورهای دیگری هم می تواند خطر عفونت مثانه را در مردان و زنان افزایش دهد.

این موارد شامل فاکتورهای زیر است:

افزایش سن

بی تحرکی

مصرف ناکافی مایعات

عمل جراحی در مجرای ادراری

کاتتر ادراری

گرفتگی ادراری، که انسداد در مثانه یا مجرای ادراری است

ناهنجاری در مجرای ادراری، که به علت نقص های مادرزادی یا آسیب ایجاد می شود

محبوس شدن ادرار، که به معنی دشواری در تخلیه مثانه است

باریک شدن مجرای ادراری

بزرگ شدن پروستات

بی اختیاری روده

حاملگی

دیابت

عارضه های سیستم عصبی که بر عملکرد مثانه اثر می گذارد، مانند ام اس

سیستم ایمنی ضعیف. 1
 

عوارض

در صورتی که عفونت‌های مثانه به خوبی و به طور کامل درمان شوند به ندرت منجر به بروز عوارض می‌شوند، اما در صورتیکه درمان نشوند بسیار جدی شده و ممکن است عوارض این بیماری شامل موارد زیر باشد:
 

•عفونت کلیه

یک عفونت مثانه اگر درمان نشود می‌تواند منجر به بروز عفونت کلیه شود که پیلونفریت نامیده می‌شود. ممکن است عفونت‌های مربوط به کلیه موجب آسیب و تخریب دائمی کلیه‌های شما شوند. بچه‌های کوچک و افراد مسن افرادی هستند که بیشتر در معرض خطر آسیب کلیه ناشی از عفونت‌های مثانه هستند چرا که علائم و نشانه‌های این بیماری در آنان اغلب با سایرعوارض اشتباه گرفته شده یا نادیده گرفته می‌شود.
 

•خون در ادرار

در بیماری عفونت مثانه ممکن است در ادرارشما سلول‌های خونی که تنها با میکروسکوپ رویت می‌شوند(هماچوری میکروسکوپیک) وجود داشته باشد که معمولاً با درمان برطرف می‌شود. اگر سلول‌های خونی بعد از درمان همچنان باقی بمانند، ممکن است  پزشک معالج شما توصیه کند یک پزشک متخصص علت را بررسی کرده و تصمیم‌گیری نماید. وجود خون درادرار طوری که شما آن را با چشم ببینید در عفونت‌های باکتریایی مثانه نادر است، اما این علامت در عفونت‌ های مثانه ناشی از درمان با اشعه یا شیمی‌ درمانی غیرعادی نیست.


 

آزمایش های تشخیصی

اگر مبتلا به نشانه‌ها و علائم عفونت مثانه می‌باشید، در صورت امکان هرچه سریعتر با پزشک خود صحبت کنید.

علاوه بر بحث در مورد علائم و نشانه‌ها و تاریخچه پزشکی شما، ممکن است پزشکتان دستور انجام آزمایشات زیر را نیز بدهد:
 

•آنالیز و تجزیه ادرار

اگر مشکوک به عفونت مثانه باشید ممکن است پزشکتان جهت تعیین اینکه آیا درادرارتان باکتری، خون ، و یا چرک دیده می‌شود از شما یک نمونه ادرار بخواهد.
 

•سیستوسکوپی

معاینه مثانه توسط یک سیستوسکوپ، لوله باریکی همراه با یک منبع نوری و دوربین متصل به آن که می‌تواند از طریق مجرای ادراری وارد مثانه شود، می‌تواند به تشخیص کمک کند. همچنین پزشکتان می‌تواند از سیستوسکوپ برای بیرون آوردن نمونه کوچکی از بافت( نمونه‌برداری یا بیوپسی) برای آنا لیز و تجزیه و تحلیل در آزمایشگاه استفاده کند. احتمالاً اگر برای اولین بار علائم و نشانه‌های مربوط به عفونت ادراری را داشته‌اید انجام این آزمایش خیلی مورد نیاز نیست.
 

•آزمایشات تصویربرداری

این نوع آزمایشات معمولاً لازم نیستند، اما در بعضی موارد و نمونه‌ها خصوصاً زمانی که هیچ مدرکی دال بر عفونت پیدا نشود، می‌توانند مفید و کمک‌کننده باشند. برای مثال روش تصویربرداری از طریق اشعه ایکس( ایکس ری) و یا اولتراسوند، کمک می کنند تا سایر عوامل بالقوه التهاب مثانه مثل تومور یا ناهنجاری‌های ساختاری غیرمحتمل شمرده شوند. 2
 

درمان عفونت مثانه چگونه است؟

عفونت‌ مثانه با داروهایی که برای از بین بردن باکتری و تسکین درد و سوزش تجویز می‌شوند، درمان می‌شود.

درمان‌های خانگی نیز می‌توانند به تسکین درد و برطرف کردن علائم عفونت کمک کنند.
 

داروها

آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی برای از بین بردن باکتری‌هایی که موجب عفونت مثانه شده‌اند، تجویز می‌شوند.

اگر هنگام ادرار درد و سوزش دارید، پزشک‌تان دارویی‌هایی را نیز برای تسکین این علائم تجویز خواهد کرد.

رایج‌ترین دارو برای تسکین درد و سوزش مرتبط با عفونت مثانه فنازوپیریدین (‌phenazopyridine) است.
 

درمان‌ های خانگی

مصرف انواع مایعات به دفع باکتری از مثانه کمک می‌کند، اما بهترین این مایعات آب است. ممکن است پزشک‌تان به شما توصیه کند ویتامین C هم مصرف کنید. یکی از فواید نوشیدن مایعات این است که مانع چسبیدن باکتری به دیواره‌های مثانه می‌شود.
 

آیا می‌توان از عفونت مثانه پیشگیری کرد؟

پاسخ این سؤال قطعا مثبت است. برخی تغییرات در سبک زندگی احتمال ابتلا به عفونت مثانه را کاهش می‌دهد. اگر زیاد به عفونت مثانه مبتلا می‌شوید پزشک شما ممکن است درمان پروفیلاکتیک (prophylactic) را توصیه کند. در این درمان از آنتی‌بیوتیک‌هایی با دُز پایین برای پیشگیری یا کنترل عفونت‌های مثانه استفاده می‌شود.
 

تغییرات در سبک زندگی

در زیر به تغییراتی در سبک زندگی اشاره می‌کنیم که احتمال بروز عفونت‌ مثانه را کاهش می‌دهد یا حتی از بین می‌برد:

روزانه بین ۶ تا ۱۰ لیوان آب بنوشید. اما اگر به نارسایی کلیه مبتلا هستید در مورد میزان مصرف مایعات با پزشک خود مشورت کنید؛

ادرار خود را نگه ندارید و به‌محض احساس نیاز به دفع ادرار، ادرار کنید؛

چنانچه خانم هستید، پس از دفع ادرار، دستگاه تناسلی خود را کاملا تمیز کنید؛

از ژل‌ها، اسپری‌ها یا پودرهای تمیزکننده‌ی دستگاه تناسلی استفاده نکنید؛

در هنگام حمام کردن از وان استفاده نکنید در عوض زیر دوش آب بایستید؛

از لباس‌زیرهای نخی و گشاد استفاده کنید؛

لباس‌ زیر خود را هرروز عوض کنید؛

به‌جای تامپون از نوار بهداشتی استفاده کنید؛

برای جلوگیری از بارداری، از مواد اسپرم‌کش یا کاندوم‌های زنانه استفاده نکنید؛

از کاندوم‌های فاقد اسپرم‌کش استفاده کنید؛

قبل و بعد از رابطه‌ی جنسی ادرار کنید. 3

پی نوشت:
1.www.yadmanteb.com
2.www.mihanpezeshk.com
3.www.chetor.com